ประวัติความเป็นมา  

     อำเภอห้วยแถลง ได้ชื่อของลำห้วยเป็นชื่อของอำเภอ โดยมีต้นกำเนิดจากทางน้ำฝนไหลจากสันเขาอยู่ทางทิศตะวันตกของที่ตั้งอำเภอ มีลำห้วย 4 สาย คือ ลำห้วยสระมะค่า ลำห้วยเหวห้า ลำห้วยหยะหยาย และลำห้วยกะเพรา ไหลมารวมกันระหว่าง บ้านโนนสำราญ หมู่ที่ 9 ตำบลเมืองพลับพลา ซึ่งสมัยโบราณเรียกว่า "ลำห้วยกะเพรา" ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น "ลำห้วยแถลง"

    คำว่า "แถลง" มาจากชื่อของพันธุ์ไม้เถาวัลย์ชนิดหนึ่ง ซึ่งเรียกกันในภาษาถิ่นว่า "เครือแถลง" มีอยู่ตามลำห้วยโดยทั่วไปในท้องถิ่น เป็นเถาวัลย์ ใบเป็นกีบเหมือนชงโค, ส้มเสี้ยว ขึ้นตามป่าที่ชื้นริมห้วย ชาวบ้านตัดมาทำหนังตองแอก (รองใต้คอควาย) สำหรับการไถนา เนื่องจากสามารถดัดขึ้นรูปได้

    อีกที่มา คำว่า "แถลง" สันนิษฐานมาจากคำว่า "แถล" ซึ่งเป็นภาษาถิ่นอิสาน แปลว่า ลาดเอียง เช่น แถล + ขึ้น หมายถึง ลาดขึ้น แถล + ลง หมายถึง ลาดลง เป็นต้น

   เมื่อปี พ.ศ. 2493 ได้สร้างทางรถไฟสายอุบลราชธานี ผ่านตำบลหินดาด ตำบลงิ้ว อำเภอพิมาย พลเมืองต่างถิ่น ได้เดินทางอพยพตั้งบ้านเรือนประกอบอาชีพโดยอาศัยลำน้ำ จากลำห้วยแถลง บริโภคและใช้สอย จึงได้ตั้งชื่อหมู่บ้านว่า "ห้วยแถลง" ขึ้นอยู่ในการปกครองของตำบลงิ้ว อำเภอพิมาย ต่อมาเมื่อชุมชนขยายตัวและมีความเจริญมากขึ้น กระทรวงมหาดไทยจึงได้ประกาศยกฐานะขึ้นเป็น "กิ่งอำเภอห้วยแถลง" เมื่อปี พ.ศ. 2504 และต่อมาได้รับการยกฐานะเป็น "อำเภอห้วยแถลง" เมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2506 ตราบจนปัจจุบัน

 คำขวัญ

     หลวงพ่อศรี มัดหมี่สวย กล้วยน้ำว้า แหล่งปลูกงา ขาหมูใหญ่ ไก่อบฟาง

 การก่อตั้ง

     เดิมเป็นหมู่บ้านห้วยแถลงขึ้นกับตำบลงิ้ว อยู่ในความปกครองของอำเภอพิมาย พ.ศ. 2504 ยกฐานะเป็นตำบลห้วยแถลง มี 10 หมู่บ้าน และเลื่อนฐานะ เป็นกิ่งอำเภอห้วยแถลง มีเขตปกครองคือ ตำบลงิ้ว ตำบลพลับพลา ตำบลห้วยแถลง และโอนตำบลหินดาด จากอำเภอพิมายมาเพิ่มอีก 1 ตำบล พ.ศ. 2506 ทางราชการยกฐานะขึ้นเป็น "อำเภอห้วยแถลง"

 ประวัติความเป็นมา

     ปี พ.ศ. 2504 ได้ปรับปรุงแยกตำบลงิ้ว ออกเป็น 3 ตำบล ได้แก่ ตำบลงิ้ว ตำบลเมืองพลับพลา และตำบลห้วยแถลง ครั้งเมื่อ วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2504 จึงได้ตั้งกิ่งอำเภอห้วยแถลง โดยโอนหมู่บ้านในตำบลงิ้ว 10 หมู่บ้าน ตำบลเมืองพลับพลา 15 หมู่บ้าน ตำบลห้วยแถลง 15 หมู่บ้าน และตำบลหินดาด 12 หมู่บ้าน รวม 4 ตำบล 52 หมู่บ้าน จากอำเภอพิมายให้อยู่ในการปกครองของกิ่งอำเภอห้วยแถลง ต่อมาวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2506 กระทรวงมหาดไทย ได้ยกฐานะกิ่งอำเภอห้วยแถลง เป็น "อำเภอห้วยแถลง"

 ที่ตั้งและอาณาเขต
      อำเภอห้วยแถลงตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัดนครราชสีมา ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 65 กิโลเมตร มีพื้นที่อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก มีอาณาเขตติดต่อดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพิมายและอำเภอชุมพวง

• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอลำปลายมาศ (จังหวัดบุรีรัมย์)

• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอหนองกี่ (จังหวัดบุรีรัมย์) และอำเภอจักราช

• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอจักราช

 ประเพณี วัฒนธรรม และสถานที่สำคัญ

     ประเพณีกุ้มข้าวใหญ่เป็นประเพณีที่สืบทอดกันมายาวนาน โดยการทำนา การเก็บเกี่ยวข้าวขึ้นสู่ยุ้งฉาง มีความผูกพันกับวิถีชุมชนของคนไทอีสาน เริ่มจากการลงแขกดำนา ลงแขกเกี่ยวข้าว โดยคนอีสานเชื่อว่า เมื่อนำข้าวในนาขึ้นสู่ยุ้งฉาง ควรจะมีการสรรเสริญบูชา และบวงสรวงคุณข้าวคุณน้ำ และ "แม่โพสพซึ่งเป็นเทวีแห่งข้าว" โดยจะบูชาก่อนการลงมือทำนา หรือระหว่างการตกเกล้าและตลอดจนถึงการเก็บเกี่ยว เมื่อเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จแล้วก็จะทำพิธีบายศรีข้าวที่ลานนวดข้าว ที่เรียกว่า "พิธีรับขวัญข้าว" โดยเจ้าของนาต้องการให้เกิดความเป็นสิริมงคลและเกิดปิติที่เห็นข้าวเปลือกกองโตบนที่ลานข้าว จึงเรียกว่า "กุ่มเข่าใหย่" (กองข้าวเปลือกกองใหญ่) ซึ่งการทำบุญข้าวนั้น เรียกว่า "บุนคูนลาน" (บุญคูณลาน) หรือ "บุญคูนเข่า" (บุญคูณข้าว) เพราะคำว่า "คูณ" นี้มาจาก "ค้ำคูณ" หมายถึง อุดหนุนให้ดีขึ้น ช่วยให้เจริญขึ้น ซึ่งชาวอีสานได้จัดเป็นบุญประจำเดือนยี่ ในฮีดสิบสอง หรือชื่ออีกอย่างว่า "บุญเดือนยี่" ซึ่งในเขตอำเภอห้วยแถลงได้มีการจัดงานกุ้มข้าวใหญ่ขึ้นเป็นประจำทุกปี

 สถานที่สำคัญ

     สถานีรถไฟห้วยแถลง (ซึ่งมีประวัติศาสตร์ยาวนานคู่กับอำเภอ), ปรางค์กู่ศิลา, ปราสาทห้วยแคน, ปราสาทบ้านปรางค์, โบสถ์นักบุญเทเรซา

 ผลิตภัณฑ์เด่น

      ผ้าไหมมัดหมี่, ผลิตภัณฑ์แปรรูปทางการเกษตร และสินค้า OTOP ที่สร้างชื่อเสียงให้กับอำเภอ

  สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอห้วยแถลง  

     สำนักงานพัฒนาชุมชนในอำเภอห้วยแถลง ดำเนินการภายใต้สังกัดกรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย โดยน้อมนำหลักการทรงงานและนโยบายของกรมฯ มาปฏิบัติในระดับพื้นที่ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในชนบท ส่งเสริมการพึ่งพาตนเอง และพัฒนาศักยภาพของชุมชนให้เข้มแข็ง

บทบาทของสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอห้วยแถลง
  ในฐานะหน่วยงานราชการส่วนภูมิภาคที่ใกล้ชิดกับประชาชน สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอห้วยแถลงมีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนงาน ดังนี้

     1. ส่งเสริมการรวมกลุ่มและจัดตั้งองค์กรชุมชน: สนับสนุนให้ประชาชนรวมกลุ่มกันเพื่อดำเนินกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ร่วมกัน เช่น กลุ่มอาชีพ กองทุนพัฒนาบทบาทสตรี และกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต

     2. พัฒนาผู้นำชุมชน: จัดอบรมและพัฒนาศักยภาพของผู้นำอาสาพัฒนาชุมชน (ผู้นำ อช.) และผู้นำกลุ่มองค์กรต่างๆ ให้มีความรู้ความสามารถในการบริหารจัดการชุมชน

     3. สนับสนุนโครงการและกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต: ส่งเสริมการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การปลูกผักสวนครัวเพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหาร และการบริหารจัดการข้อมูล จปฐ.

     4. ส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชน: สนับสนุนโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) พัฒนาทักษะอาชีพ การแปรรูปผลิตภัณฑ์ และส่งเสริมช่องทางการตลาดเพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชน

.

.

สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอห้วยแถลง 

ที่ว่าการอำเภอห้วยแถลง ช้ัน 2 ถนนประชาชื่น อำเภอห้วยแถลง 

จังหวัดนครราชสีมา 30240

.